Адам саудасы қазіргі уақытта әлемдік үлкен дерттің бірі. Адамдар ақшаны тез әрі оңай табу мақсатында осындай іспен айналасуда. Қазақстандада бұл көрсеткіш күннен күнге артып келеді. Жыл сайын әлемде 25 миллион адам адам саудасының құрбаны болады. Шын мәнінде құрбандардың саны одан да көп. Нақты санның болмауының бірден бір себебі адам саудагерлері әдетте физикалық тұрғыда ұрып-соғып, құрбандарын қорқытып үнсіз қалдырады. Құрбандардың 70% – ы әйелдер мен балалар. Оларды жыныстық, асырап алу, ағзаларын сату, құлдық, қайыр сұрау мақсаттарында қолданады деп хабарлайды халықаралық үкіметтік емес ұйымдар OrdaMedia.
Жұмыс іздеймін деп құрбан болды
Қазақстанда адам саудасы құрбандарының саны да өсіп келеді. Оның басты себебі жұмыс іздеу мақсатында хабарландыруларға алданып қалуы. «Жыл басынан бері елімізде осындай 110 қылмыс тіркелді. Олардың көпшілігі жезөкшелер үйін (67) ашып, адам саудасымен (24) айналысқаны мәлім болды» деп хабалады Қазақстан Республикасының Қорғаныс министрі Руслан Жаксылықов.
Адам саудагерлері қазақстандық ерлер мен әйелдерді мәжбүрлі жұмыстарда, негізінен Ресейде, сонымен қатар Бахрейнде, Бразилияда, Кореяда, Түркияда және Біріккен Араб Әмірліктерінде пайдаланады. Сексуалдық құлдық үшін қазақ әйелдері мен қыздарын Ресей, Өзбекстан, Таяу Шығыс, Еуропа, Шығыс Азия және АҚШ-та пайдаланады. Сирия, Ирак және Ауғанстан қарулы топтарда жұмыс іздеу үшін барған қазақ еркектері өз отбасыларын өздерімен бірге сол өлкеге алып келеді. Осылайша жақсы өмір іздеуде мақсатында келген адамдар адам саудасының құрбаны болады.
«Сана сезім» орталығы мамандарының сөзінше, Қазақстандағы адам саудасының құрығына көбіне Ресей, Қырғызстан және Өзбекстаннан келген азаматтар түседі екен.
Үкімет тарапынан қандай көмек көрсетіледі?
Үкімет тарапынан 2022 жылы 101 миллион теңге (218 360 АҚШ доллары), ал 2021 жылы 10 миллион теңге (231 330 АҚШ доллары) адам саудасының құрбандарына арналған 10 баспананы қаржыландыруға жұмсалды. Адам саудасының құрбандары негізінен үкімет қаржыландыратын және ҮЕҰ басқаратын баспаналарға жіберіледі. Ол жақта тегін медициналық көмек алуға, білім, сондай-ақ, қаржылық, психологиялық және заңгерлік көмек алуға толық құқысы бар. Дегенмен әлі күнге дейін қаржы жеткіліксіз екендігін хабарлады Үкіметтік емес ұйым.
Н.Маликкызы, ХҚТУ-нің 4-курс студенті.
